- Γουισκόνσιν
- (Wisconsin). Ομόσπονδη πολιτεία (141.712 τ. χλμ., 5.440.290 κάτ. το 2002) των βόρειων ΗΠΑ, στην περιοχή των Μεγάλων Λιμνών. Βρέχεται Β από τη λίμνη Σαπίριορ και Α από τη λίμνη Μίσιγκαν· συνορεύει με τις πολιτείες Μίσιγκαν στα Β, Μινεσότα στα Δ, Αϊόβα στα ΝΔ και Ιλινόις στα Ν. Πρωτεύουσα του Γ. είναι η Μάντισον (Madison, 211.010 κάτ. το 2002), χτισμένη σε έναν ισθμό μεταξύ των λιμνών Μεντότα και Μονόνα, πνευματικό και διοικητικό κέντρο με ελαφρές βιομηχανίες. Το έδαφος του Γ. είναι κατά το μεγαλύτερο μέρος κυματοειδές και λοφώδες, με εμφανή σχεδόν παντού τα ίχνη της μεγάλης δράσης των παγετώνων του τεταρτογενούς, που έχουν διασχίσει βαθιά την περιοχή με έντονες διαβρώσεις, εκσκαφές και εναποθέσεις. Πολυάριθμες είναι οι λίμνες, μεγάλες και μικρές, που έχουν την προέλευσή τους από μορενικά φράγματα, προπάντων στο βόρειο τμήμα της πολιτείας, στους πρόποδες των οροσειρών Πενόκι και Γκότζεμπικ, και στο ανατολικό όπου ανοίγεται η μεγαλύτερη λιμναία λεκάνη, η Γουινιμπέιγκο. Στα ΒΑ της λίμνης αυτής βρίσκεται η χερσόνησος Ντορ, κατά ένα μέρος δασώδης και κατά το άλλο καλλιεργημένη με φράουλες, που προχωρεί χωρίζοντας τον κόλπο Γκριν από τον κύριο πυρήνα της λίμνης Μίσιγκαν. Εκτός από το ακραίο βόρειο και το βορειοανατολικό τμήμα, τα νερά των οποίων αποχετεύονται στον ποταμό Σεντ Λόρενς μέσω των λιμνών Σαπίριορ και Μίσιγκαν, όλο το υπόλοιπο έδαφος διαρρέει ο Μισισιπής, που ρέει στα νοτιοδυτικά σύνορα της πολιτείας, μέσω των παραποτάμων του Σεντ Κρουά, Τσιπέουα, Μπλακ Ρίβερ, Γουισκόνσιν και Ροκ Ρίβερ. Το κλίμα του Γ. είναι ηπειρωτικό, με ζεστά καλοκαίρια και πολύ ψυχρούς χειμώνες. Οι ετήσιες βροχοπτώσεις κυμαίνονται μεταξύ 700 και 900 χιλιοστών.
Η οικονομία του Γ. βασίζεται κυρίως στην κτηνοτροφία βοοειδών και χοίρων και στη βιομηχανία που ακμάζει στους τομείς της μηχανουργίας μετάλλων, των ειδών διατροφής, της χαρτοποιίας, της βυρσοδεψίας, της επιπλοποιίας και της υποδηματοποιίας· στον τομέα της γαλακτοκομίας, το Γ. θεωρείται η σπουδαιότερη παραγωγός πολιτεία των ΗΠΑ. Αξιοσημείωτο ενδιαφέρον παρουσιάζουν επίσης η γεωργία (δημητριακά, κηπευτικά, καπνός, φρούτα, κτηνοτροφές) και η εκμετάλλευση των δασών, που καλύτουν το 40% του εδάφους.
Σπουδαιότερη πόλη της πολιτείας είναι το Μιλγουόκι (Milwaukee, 605.492 κάτ. το 2002) στη λίμνη Μίσιγκαν, μεγάλο βιομηχανικό, λιμενικό και πνευματικό κέντρο. Άλλες μεγάλες πόλεις είναι η Γκριν Μπέι (Green Bay), η Ρασίν (Racine), η Κενόουσα (Kenosha), η Λα Κρος (La Crosse) και η Τζέινσβιλ (Janesville).
Ο πρώτος Ευρωπαίος που έφτασε στην περιοχή ήταν ο Γάλλος Ζαν Νικολέ, ο οποίος αποβιβάστηκε το 1634 στον κόλπο Γκριν. Στο άκρο του μυχού αυτού ιδρύθηκε ο πρώτος ευρωπαϊκός οικισμός (1701). Η περιοχή παραχωρήθηκε από τη Γαλλία στη Μεγάλη Βρετανία το 1763 και περιήλθε το 1783 στις ΗΠΑ. Η εξόντωση μεγάλου μέρους των αυτοχθόνων (οι επιζήσαντες ζουν σε ειδικές περιοχές της λίμνης Σαπίριορ), καθώς και η εκμετάλλευση των δασών και των κοιτασμάτων μολύβδου ευνόησαν τη μετανάστευση των Γερμανών και των Σκανδιναβών. Η Γ. κατέστη αυτόνομο έδαφος το 1836 και ομόσπονδη πολιτεία το 1848.
Στιγμιότυπο καλοκαιρινής καταιγίδας στο Γουισκόνσιν, κατά τη δύση του ηλίου.
Dictionary of Greek. 2013.